چکیده گزارش 2016 بانک جهانی در مورد وضعیت فضای کسب و کار درایران
بانک جهانی در تازه‌ترین گزارش خود موسوم به «گزارش فضای کسب و کار 2016» به مقایسه 189 کشور جهان از نظر سهولت فعالیت‌های اقتصادی و وضعیت فضای کسب و کار آنها پرداخته است.
بر اساس ارزیابی این نهاد بین المللی که بر پایه آمار مربوط به یک‌ساله منتهی به ژوئن 2015 (خرداد 94) تهیه شده است فضای کسب و کار در ایران بهبود نسبی داشته است.
بر اساس گزارش بانک جهانی ایران امسال در رده بندی جهانی فضای کسب و کار میان 189 کشور در رده 118 جهان قرار گرفته است که نسبت به سال قبل تنها یک پله صعود داشته است. در عین حال این نهاد بین المللی ارزیابی خود از وضعیت فضای کسب و کار ایران در سال قبل را نیز مورد اصلاح قرار داده و رتبه ایران در پایان این سال را 119 اعلام کرده است.
در گزارش سال گذشته بانک جهانی رتبه جهانی ایران از نظر فضای کسب و کار 130 اعلام شده بود که در گزارش امسال این رقم به 119 اصلاح شده است.
بر این اساس در مجموع رتبه ایران 12 پله بهبود داشته است.
شاخص کلی فضای کسب و کار بر پایه 10 شاخص کوچکتر با عناوین آغاز کسب و کار،کسب مجوز، ثبت داراییها، کسب اعتبارات، حمایت از سرمایه گذاری، مالیات، تجارت، اجرای قراردادها و ورشکستگی و دریافت انرژی برق محاسبه می‌شود. این شاخص در واقع نشان دهنده سهولت و مناسب بودن هرکشور برای انجام فعالیت‌های اقتصادی و تجاری است.
نمره ایران در شاخص کلی فضای کسب و کار 57.44 اعلام شده است. در سال گذشته نمره ایران 56.74 بوده است.
در جهان سنگاپور با نمره 87.34 رتبه نخست از نظر فضای کسب و کار را به خود اختصاص داده است و نیوزیلند و دانمارک به‌ترتیب رتبه‌های دوم و سوم را ازین نظر به خود اختصاص داده‌اند.
کشور آفریقایی اریتره نیز در رتبه آخر قرار گرفته است.
*راه‌اندازی کسب و کار در ایران سخت‌تر شد
بر اساس این گزارش، سختی آغاز کسب و کار در ایران طی یک سال گذشته بیشتر شده است. ایران از لحاظ شاخص آغاز کسب و کار در رتبه 87 قرار دارد که نسبت به سال گذشته 5 پله نزول داشته است. ایران از این نظر در گزارش سال گذشته در رتبه 82 جهان قرار داشت.
شاخص آغاز کسب و کار بر پایه چهار فاکتور محاسبه می‌شود که عبارتند از تعداد رویه‌های قانونی لازم برای آغاز کسب و کار، زمان لازم برای آغاز و راه اندازی یک کار، هزینه متوسط آغاز یک کار و حداقل سرمایه لازم برای آغاز یک کار. تعداد رویه‌های قانونی لازم برای آغاز کسب و کار 8 فقره، زمان لازم برای آغاز کسب و کار در ایران 15 روز و هزینه آغاز کسب و کار در ایران معادل2.7 درصد درآمد سرانه ملی محاسبه شده است. به‌علاوه حداقل سرمایه لازم برای راه اندازی کسب و کار معادل 0 درصد درآمد سرانه اعلام شده است.
* صعود 29پله‌ای ایران در رده‌بندی سهولت دریافت مجوز ساخت و ساز
اما ایران از نظر دریافت مجوزهای ساختمانی در رده بندی جهانی 29 پله صعود داشته است که نشان می‌دهد سازوکار دریافت مجوزهای ساختمانی در ایران طی یک سال گذشته آسان‌تر شده است، در حالی که ایران از این نظر در سال گذشته در رتبه 98 جهان قرار داشت در گزارش جدید بانک جهانی رتبه 69 را به دست آورده است.
تعداد رویه‌های قانونی لازم برای کسب مجوزهای ساختمانی 15 عدد بوده است. مدت زمان اخذ مجوزهای ساختمانی نسبت به سال گذشته کاهش قابل توجه داشته و از 318.5 روز به 97 روز کاهش یافته است. میزان هزینه لازم در این زمینه نیز معادل 2.1 درصد ارزش خانه مربوطه برآورد شده است که این رقم در سال گذشته بیش از 5 درصد بود. نمره ایران از نظر شاخص کنترل کیفیت ساختمان نیز 8.5 اعلام شده است.
* نزول 2پله‌ای ایران در رده‌بندی سهولت ثبت داراییها
از نظر ثبت داراییها رتبه جهانی ایران 2 پله سقوط داشته است. در سال گذشته رتبه ایران از این نظر 89 بود اما طی سال جاری جایگاه ایران به رتبه 91 نزول یافته است.
ثبت داراییها در ایران بیش از 12 روز زمان می‌برد و هزینه ثبت داراییها در ایران نیز معادل 6.1 درصد ارزش دارایی بوده است. همچنین برای ثبت داراییها و اموال در ایران باید به 7 سازمان و ارگان دولتی مراجعه کرد. نمره ایران از نظر شاخص کیفیت مدیریت زمین نيز 15 اعلام شده است.
*وام‌گرفتن در ایران در مقایسه با سایر کشورها سخت‌تر شد
رتبه جهانی ایران از نظر سهولت دریافت وام و مطلوبیت قوانین و مقررات مربوط به آن نیز پس‌رفت داشته است. در حالی که ایران از این نظر در سال گذشته در رتبه 90 قرار داشت در سال جاری به جایگاه 97 تنزل یافته است.
شاخص‌هایی که بر پایه آنها این رتبه تعیین شده است، عبارتند از شاخص قدرت حقوق قانونی که ایران در آن از 12 نمره 2 را به دست آورده است؛ شاخص عمق اطلاعات اعتباری که نمره ایران از 8 نمره 7 اعلام شده است، همچنین میزان پوشش ثبت اعتبارات معادل 49.1 درصد بزرگسالان در ایران بوده است.
*حمایت از سرمایه‌گذاران در ایران کمتر شد
از نظر حمایت از سرمایه گذاران رتبه جهانی ایران طی یک سال گذشته 1 پله نزول داشته است. در گزارش جدید بانک جهانی رتبه ایران از نظر حمایت از سرمایه گذاران 150 اعلام شده که نسبت به سال گذشته 1 پله نزول داشته است. ایران در سال گذشته رتبه 149 را از این نظر به خود اختصاص داده بود.
*رتبه جهانی ایران از نظر پرداخت مالیات‌ها 1 پله سقوط کرد
در ایران افراد حقیقی و حقوقی باید 20 نوع مالیات به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم بپردازند که نسبت به سال گذشته تغییری نداشته است. همچنین برای محاسبه و پرداخت مالیات در ایران بیش از 344 ساعت زمان لازم است. نرخ کلی مالیات در ایران در سطح 44.1 درصد سود برآورد شده است. این رقم در سال گذشته نیز 44.1 درصد اعلام شده بود.
بر اساس این گزارش رتبه ایران از نظر پرداخت مالیات‌ها 1 پله نزول کرده و به 123 رسیده است. رتبه ایران در سال گذشته از این نظر 122 بوده است.
* نزول 1پله‌ای ایران در رده‌بندی سهولت تجارت
کیفیت تجارت کالا در ایران نیز کاهش داشته است و رتبه جهانی ایران از این نظر 1 پله نزول داشته است. ایران از نظر کیفیت تجارت کالا در سال گذشته رتبه 166 را به دست آورده بود که در سال جاری به رتبه 167 نزول پیدا کرده است. زمان لازم برای صادرات کالا از طریق مرزها در ایران 107 روز برآورد شده است . هزینه صادرات برای هر کانتینر نیز 565 دلار برآورد شده است.
برای واردات کالا از طریق مرزهای ایران نیز به 148 روز زمان نیاز است. هزینه واردات کالا به ایران نیز برای هر کانتینر 660 دلار اعلام شده است.
* رتبه ایران از نظر سهولت اجرای قراردادها تغییر نکرد
برای نهایی شدن و اجرای قراردادهای تجاری در ایران بیش از 505 روز زمان نیاز است و از نظر کیفیت رسیدگی قضایی به این موضوع از 18 نمره، نمره 6.5 به ایران داده شده است.
رتبه ایران از نظر سهولت اجرای قراردادهای تجاری در سطح جهان نسبت به سال گذشته تغییری نداشته و در سطح 62 باقی مانده است.
* رتبه 140 ایران از نظر تعطیلی شرکت‌ها در جهان
بر اساس این گزارش رتبه ایران در زمینه ورشکستگی و پایان یافتن یک فعالیت تجاری سه پله نزول داشته و از 137 در سال گذشته به 140 در گزارش امسال رسیده است. زمان مربوط به تعطیلی یک کارگاه اقتصادی در ایران 6.5 سال اعلام شده است. در شاخص کیفیت مقررات اعلان ورشکستگی نمره ایران از 16 نمره، 7 اعلام شده است. در شاخص مدیریت دارایی‌های فرد یا شرکت ورشکسته نیز نمره ایران از 6 نمره، 3 اعلام شده است.
* دریافت اشتراک برق در ایران آسان‌تر شد
ایران از نظر شاخص دریافت انرژی برق توسط شرکت‌ها نیز رتبه 88 را به خود اختصاص داده است. ایران در گزارش سال قبل از این نظر رتبه 94 را به دست آورده بود که بدین ترتیب امسال 6 پله از این نظر صعود داشته است.
تعداد رویه‌های لازم در این زمینه 16 عدد، زمان لازم 77 روز و هزینه لازم 823.4 درصد درآمد سرانه برآورد شده است.
بر این اساس از 10 مؤلفه تعیین کننده وضعیت فضای کسب و کار در ایران، طی یک سال گذشته رتبه ایران در هفت شاخص نزول داشته و تنها دو شاخص با بهبود مواجه شده است. یک شاخص نیز نسبت به سال قبل تغییری نداشته است.
جدول: رده‌بندی کشورهای جهان بر اساس سهولت فضای کسب و کار
Economy Ease of Doing Business Rank ▲ Starting a Business Dealing with Construction Permits Getting Electricity Registering Property Getting Credit Protecting Minority Investors Paying Taxes Trading Across Borders Enforcing Contracts Resolving Insolvency
Singapore 1 10 1 6 17 19 1 5 41 1 27
New Zealand 2 1 3 31 1 1 1 22 55 15 31
Denmark 3 29 5 12 9 28 20 12 1 37 9
Korea, Rep. 4 23 28 1 40 42 8 29 31 2 4
Hong Kong SAR, China 5 4 7 9 59 19 1 4 47 22 26
United Kingdom 6 17 23 15 45 19 4 15 38 33 13
United States * 7 49 33 44 34 2 35 53 34 21 5
Sweden 8 16 19 7 11 70 14 37 17 24 19
Norway 9 24 26 18 13 70 14 14 45 8 6
Finland 10 33 27 16 20 42 66 17 32 30 1
Taiwan, China 11 22 6 2 18 59 25 39 65 16 21
Macedonia, FYR
12 2 10 45 50 42 14 7 26 26 37
Australia 13 11 4 39 47 5 66 42 89 4 14
Canada 14 3 53 105 42 7 6 9 44 49 16
Germany 15 107 13 3 62 28 49 72 35 12 3
Estonia 16 15 16 34 4 28 81 30 24 11 40
Ireland 17 25 43 30 39 28 8 6 48 93 20
Malaysia 18 14 15 13 38 28 4 31 49 44 45
Iceland 19 40 45 8 15 59 20 36 64 35 15
Lithuania 20 8 18 54 2 28 47 49 19 3 70
Austria 21 106 47 17 26 59 36 74 1 6 18
Latvia 22 27 30 65 23 19 49 27 22 25 43
Portugal 23 13 36 25 27 97 66 65 1 20 8
Georgia 24 6 11 62 3 7 20 40 78 13 101
Poland
25 85 52 49 41 19 49 58 1 55 32
Switzerland 26 69 56 5 16 59 105 19 40 46 44
France 27 32 40 20 85 79 29 87 1 14 24
Netherlands 28 28 85 43 30 79 66 26 1 91 11
Slovak Republic 29 68 84 48 5 42 88 73 1 63 33
Slovenia 29 18 71 35 36 126 7 35 1 117 12
United Arab Emirates 31 60 2 4 10 97 49 1 101 18 91
Mauritius 32 37 35 41 99 42 29 13 66 27 39
Spain
33 82 101 74 49 59 29 60 1 39 25
Japan * 34 81 68 14 48 79 36 121 52 51 2
Armenia 35 5 62 99 14 42 49 41 29 28 71
Czech Republic 36 93 127 42 37 28 57 122 1 72 22
Romania 37 45 105 133 64 7 57 55 1 34 46
Bulgaria 38 52 51 100 63 28 14 88 20 52 48
Mexico *
38 65 67 72 106 5 57 92 59 41 28
Croatia 40 83 129 66 60 70 29 38 1 10 59
Kazakhstan 41 21 92 71 19 70 25 18 122 9 47
Hungary 42 55 88 117 29 19 81 95 1 23 65
Belgium 43 20 54 53 132 97 57 90 1 53 10
Belarus 44 12 34 89 7 109 57 63 25 29 69
Italy
45 50 86 59 24 97 36 137 1 111 23
Montenegro
46 59 91 163 79 7 36 64 42 43 36
Cyprus 47 64 145 67 92 42 25 44 43 143 17
Chile 48 62 24 51 56 79 36 33 63 56 58
Thailand 49 96 39 11 57 97 36 70 56 57 49
Peru 50 97 48 64 35 15 49 50 88 69 74
Russian Federation *
51 41 119 29 8 42 66 47 170 5 51
Moldova
52 26 170 104 21 28 36 78 33 67 60
Occupied Palestine 53 56 96 91 127 42 8 103 58 77 29
Colombia
54 84 38 69 54 2 14 136 110 180 30
Turkey 55 94 98 36 52 79 20 61 62 36 124
Mongolia 56 36 25 134 44 59 8 91 74 80 89
Puerto Rico (U.S.) 57 51 135 57 164 7 88 134 93 100 7
Costa Rica
58 121 49 23 53 7 166 80 67 124 87
Serbia
59 65 139 63 73 59 81 143 23 73 50
Greece 60 54 60 47 144 79 47 66 27 132 54
Luxembourg 61 80 14 28 89 167 122 21 1 17 80
Rwanda 62 111 37 118 12 2 88 48 156 127 72
Azerbaijan 63 7 114 110 22 109 36 34 94 40 84
Jamaica 64 9 72 80 122 7 57 146 146 107 35
Bahrain 65 140 9 77 25 109 111 8 85 101 85
Kosovo
66 47 136 124 32 28 57 67 71 48 163
Kyrgyz Republic 67 35 20 160 6 28 36 138 83 137 126
Qatar 68 109 8 111 28 133 122 1 119 112 51
Panama
69 44 70 32 84 19 66 166 54 148 132
Oman 70 149 46 60 33 126 134 10 69 70 105
Bhutan 71 91 79 50 51 79 115 28 21 50 189
Botswana 72 143 97 122 70 70 81 71 51 128 56
South Africa
73 120 90 168 101 59 14 20 130 119 41
Tunisia 74 103 57 38 86 126 105 81 91 81 57
Morocco
75 43 29 55 76 109 105 62 102 59 130
San Marino 76 113 64 10 80 181 122 32 18 82 106
St. Lucia 77 67 50 26 104 152 66 83 72 67 109
Tonga 78 53 22 61 154 42 115 82 87 97 131
Bosnia and Herzegovina
79 175 171 119 97 42 66 154 28 66 38
Malta 80 132 83 86 96 174 36 25 39 61 83
Guatemala
81 101 106 21 75 15 174 50 78 173 153
Saudi Arabia 82 130 17 24 31 79 99 3 150 86 189
Ukraine 83 30 140 137 61 19 88 107 109 98 141
Brunei Darussalam 84 74 21 68 148 79 134 16 121 113 98
China *
84 136 176 92 43 79 134 132 96 7 55
El Salvador
86 125 156 107 71 15 155 162 46 109 79
Uzbekistan 87 42 151 112 87 42 88 115 159 32 75
Fiji 88 167 111 78 55 79 111 108 73 88 89
Trinidad and Tobago 88 72 144 27 151 42 36 114 114 167 67
Vietnam 90 119 12 108 58 28 122 168 99 74 123
Dominica 91 63 115 37 165 133 66 98 61 83 129
Uruguay 92 61 160 40 110 59 122 130 153 104 64
Dominican Republic
93 110 44 149 82 97 81 77 57 115 159
Vanuatu 94 147 143 82 81 28 134 54 134 139 110
Seychelles 95 131 123 139 67 109 105 43 86 138 63
Samoa 96 39 93 52 65 152 57 100 151 79 133
Albania
97 58 189 162 107 42 8 142 37 96 42
Zambia 97 78 110 123 157 19 88 46 152 134 107
Nepal 99 105 78 131 72 133 57 124 60 152 86
Paraguay 100 135 55 96 78 79 144 111 135 75 102
Kuwait 101 148 133 128 68 109 66 11 149 58 122
Namibia 101 164 66 76 174 59 66 93 118 103 97
Philippines
103 165 99 19 112 109 155 126 95 140 53
Antigua and Barbuda 104 107 95 33 118 152 66 161 114 19 125
Swaziland 105 156 80 155 113 70 134 79 30 175 96
Bahamas, The 106 118 94 114 183 133 111 24 97 60 61
Sri Lanka 107 98 77 81 153 97 49 158 90 161 78
Kenya
108 151 149 127 115 28 115 101 131 102 144
Indonesia *
109 173 107 46 131 70 88 148 105 170 77
Honduras
110 150 87 143 88 7 134 155 136 150 139
St. Vincent and the Grenadines 111 77 59 79 160 152 66 97 68 31 189
Solomon Islands 112 95 58 90 158 79 105 68 141 160 137
Jordan 113 88 103 56 98 185 163 52 50 126 146
Ghana 114 102 132 121 77 42 66 106 171 116 161
Lesotho 114 112 172 147 108 152 99 109 36 85 117
Brazil * 116 174 169 22 130 97 29 178 145 45 62
Ecuador 117 166 74 97 69 97 115 139 120 99 148
Iran, Islamic Rep. 118 87 69 88 91 97 150 123 167 62 140
Barbados 119 100 158 87 134 126 166 99 127 164 34
Belize 120 159 81 73 128 162 122 69 117 133 81
Argentina 121 157 173 85 116 79 49 170 143 38 95
Uganda 122 168 161 167 120 42 99 105 128 78 104
Lebanon 123 114 130 116 103 109 134 45 147 135 134
St. Kitts and Nevis 124 90 32 84 170 152 88 147 70 42 189
Nicaragua
125 123 168 94 147 97 150 165 81 94 103
Cabo Verde 126 75 104 140 74 109 163 94 106 47 189
Cambodia 127 180 181 145 121 15 111 95 98 174 82
Maldives 128 48 41 141 171 126 134 128 137 95 135
West Bank and Gaza 129 170 162 75 95 109 144 56 84 90 189
India *
130 155 183 70 138 42 8 157 133 178 136
Egypt, Arab Rep.
131 73 113 144 111 79 122 151 157 155 119
Tajikistan 132 57 152 177 102 109 29 172 132 54 147
Mozambique 133 124 31 164 105 152 99 120 129 184 66
Lao PDR 134 153 42 158 66 70 178 127 108 92 189
Grenada 135 76 100 58 139 133 122 132 138 89 189
Palau 136 116 101 138 46 79 182 131 155 130 166
Guyana 137 92 138 165 125 167 99 117 139 87 156
Pakistan *
138 122 61 157 137 133 25 171 169 151 94
Tanzania 139 129 126 83 133 152 122 150 180 64 99
Marshall Islands 140 71 63 125 189 79 178 125 75 65 167
Malawi 141 161 65 175 93 152 115 102 123 147 164
Côte d'Ivoire 142 46 180 146 109 133 155 176 142 120 76
Burkina Faso 143 78 76 183 149 133 144 153 103 163 112
Mali 143 172 152 151 140 133 166 149 82 149 100
Papua New Guinea 145 138 127 98 119 167 99 110 163 169 138
Ethiopia 146 176 73 129 141 167 166 113 166 84 114
Sierra Leone 147 99 142 178 159 152 88 129 164 105 142
Micronesia, Fed. Sts. 148 162 141 103 189 70 185 116 53 181 116
Kiribati 149 142 137 173 142 162 122 23 112 114 189
Togo 150 133 179 109 182 133 155 163 126 125 93
Gambia, The 151 169 117 153 124 162 163 177 104 110 111
Burundi 152 19 165 185 94 174 115 111 154 146 145
Senegal 153 85 148 170 152 133 155 183 113 145 88
Comoros 154 163 116 132 123 109 144 167 80 179 189
Zimbabwe 155 182 184 161 114 79 81 145 100 166 152
Suriname 156 183 109 93 176 174 166 75 77 186 128
Bolivia 157 178 150 101 143 126 144 189 124 136 92
Benin 158 115 82 179 172 133 150 179 116 168 112
Sudan 159 146 146 102 89 167 166 140 184 142 154
Niger 160 134 178 169 126 133 166 156 158 154 121
Iraq 161 154 147 106 117 181 115 59 178 122 189
Gabon 162 144 164 154 173 109 155 158 165 171 120
Algeria 163 145 122 130 163 174 174 169 176 106 73
Madagascar 164 128 182 188 161 167 105 76 125 153 127
Guinea 165 126 166 159 146 133 166 184 161 118 108
São Tomé and Príncipe 166 31 121 115 162 185 185 164 111 182 158
Myanmar 167 160 74 148 145 174 184 84 140 187 162
Mauritania 168 70 112 152 100 162 134 187 160 71 189
Nigeria *
169 139 175 182 181 59 20 181 182 143 143
Yemen, Rep. 170 152 89 150 83 185 122 135 189 129 151
Djibouti 171 171 124 172 168 181 174 85 162 183 68
Cameroon 172 137 159 113 175 126 134 180 185 159 118
Timor-Leste 173 104 154 95 189 162 81 57 92 189 189
Bangladesh * 174 117 118 189 185 133 88 86 172 188 155
Syrian Arab Republic 175 127 189 120 136 167 88 119 173 157 157
Congo, Rep. 176 177 120 176 166 109 150 182 177 158 115
Afghanistan 177 34 185 156 184 97 189 89 174 172 160
Guinea-Bissau 178 179 163 184 150 133 155 152 148 162 189
Liberia 179 37 174 180 178 109 182 118 183 176 168
Equatorial Guinea 180 187 157 135 156 109 144 175 175 108 189
Angola 181 141 108 166 169 181 66 141 181 185 189
Haiti 182 188 167 136 179 174 187 143 76 123 189
Chad 183 185 133 181 155 133 155 186 168 156 149
Congo, Dem. Rep. 184 89 131 174 135 133 174 173 187 165 189
Central African Republic 185 189 155 186 167 133 150 185 144 177 149
Venezuela, RB 186 186 125 171 129 109 178 188 186 141 165
South Sudan 187 181 177 187 180 174 181 104 179 76 189
Libya 188 158 189 126 189 185 188 160 107 131 189
Eritrea 189 184 189 142 177 185 122 174 189 121 189