متن قانون کار مصوب 29 آبان 1369->فصل هفتم- مذاکرات و پیمانهای دسته جمعی کار
ماده139-
هدف از مذاکرات دسته جمعی ، پیشگیری و یا حل مشکلات حرفهای یا شغلی و یا
بهبود شرایط تولید یا امور رفاهی کارگران است که از طریق تعیین ضوابطی برای
مقابله با مشکلات و تامین مشارکت طرفین در حل آنها و یا از راه تعیین و یا
تغییر شرایط و نظایر اینها، در سطح کارگاه، حرفه و یا صنعت ، با توافق
طرفین تحقیق می یابد. خواستهای طرح شده از سوی طرفین باید متکی به دلایل و
مدارک لازم باشد.
تبصره1- هر موضوعی که در روابط کار متضمن وضع مقررات و
ایجاد ضوابط از طریق مذاکرات دسته جمعی باشد ، میتواند موضوع مذاکره قرار
بگیرد، مشروط بر آنکه مقررات جاری کشور و از جمله سیاستهای برنامهای دولت ،
اتخاذ تصمیم در مورد آنها را منع نکرده باشد. مذاکرات دسته جمعی باید
بمنظور حصول توافق و حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات با رعایت شئون طرفین و
با خودداری از هر گونه عملی که موجب اختلاف نظم جلسات گردد، ادامه یابد.
تبصره2-
در صورتی که طرفین مذاکرات دسته جمعی موافق باشند، می توانند از وزارت کار
و امور اجتماعی تقاضا کنند شخص بیطرفی را که در زمینه مسائل کار تبحر
داشته باشد و بتواند در مذاکرات هماهنگی ایجاد کند، بعنوان کارشناس
پیمانهای دسته جمعی به آنها معرفی نماید. نقش این کارشناس کمک به هر دو طرف
در پیشبرد مذاکرات دسته جمعی است .
ماده140- پیمان دسته جمعی کار عبارت
است از پیمان کتبی به منظور تعیین شرایط کار فیمابین یک یا چند ( شورا یا
انجمن صنفی و یا نماینده قانونی کارگران) از یک طرف و یک یا چند کارفرما و
یا نمایندگان قانونی آنها از سوی دیگر و یا فیمابین کانونها و کانونهای
عالی کارگری و کارفرمایی منعقد میشود.
تبصره- در صورتی که مذاکرات دسته
جمعی کار منجر به انعقاد پیمان دسته جمعی کار شود باید متن پیمان در سه
نسخه تنظیم و به امضاء طرفین برسد. دو نسخه از پیمان در اختیار طرفین عقد
پیمان دسته جمعی قرار گرفته و نسخه سوم ظرف سه روز در قبال اخذ رسید و به
منظور رسیدگی و تائید، تسلیم وزارت کار و امور اجتماعی خواهد شد.
ماده141- پیمانهای دسته جمعی کار هنگامی اعتبار قانونی و قابلیت اجرائی خواهند داشت که:
الف - مزایای کمتر از آنچه در قانون کار پیش بینی گردیده است در آن تعیین نشده باشد.
ب - با قوانین و مقررات جاری کشور و تصمیمات و مصوبات قانونی دولت مغایر نباشد.
ج - عدم تعارض موضوع یا موضوعات پیمان با بندهای الف و ب ، به تائید وزارت کار و امور اجتماعی برسد.
تبصره1-
وزارت کار و امور اجتماعی باید نظر خود در مورد مطابقت یا عدم تطابق با
بندهای الف و ب مذکور در این ماده را ظرف 30 روز به طرفین پیمان کتبا"
اعلام نماید.
تبصره2- نظر وزارت کار و امور اجتماعی در مورد عدم مطابقت
مفاد پیمان جمعی با موضوعات بندهای الف و ب باید متکی به دلایل قانونی و
مقررات جاری کشور باشد. دلایل و موارد مستند باید کتبا" به طرفین پیمان ظرف
مدت مذکور در تبصره یک همین ماده اعلام گردد.
ماده142- در صورتی که
اختلاف نظر در مورد مواد مختلف این قانون و یا پیمانهای قبلی و یا هر یک از
موضوعات مورد درخواست طرفین برای انعقاد پیمان جدید، منجر به تعطیل کار
ضمن حضور کارگر در کارگاه و یا کاهش عمدی تولید از سوی کارگران شود، هیات
تشخیص موظف است بر اساس درخواست هر یک از طرفین اختلاف و یا سازمانهای
کارگری و کارفرمایی ، موضوع اختلاف را سریعا" مورد رسیدگی قرار داده و
اعلام نظر نماید.
تبصره- در صورتیکه هر یک از طرفین پیمان دسته جمعی
نظر مذکور را نپذیرد ، می تواند ظرف مدت ده روز از تاریخ اعلام نظر هیات
تشخیص ( موضوع ماده158) به هیات حل اختلاف مندرج در فصل نهم این قانون
مراجعه و تقاضای رسیدگی و صدور رای نماید. هیات حل اختلاف پس از دریافت
تقاضا فورا" به موضوع اختلاف در پیمان دسته جمعی رسیدگی و رای خود را نسبت
به پیمان دسته جمعی کار اعلام می کند.
ماده143- در صورتیکه پیشنهادات
هیات حل اختلاف ظرف سه روز مورد قبول طرفین واقع نشود. رئیس اداره کار و
امور اجتماعی موظف است بلافاصله گزارش امر را جهت اتخاذ تصمیم لازم به
وزارت کار و امور اجتماعی اطلاع دهد. در صورت لزوم هیات وزیران میتواند
مدام که اختلاف ادامه دارد ، کارگاه را به هر نحوی که مقتضی بداند به حساب
کارفرما اداره نماید.
ماده144- در پیمان های دسته جمعی کار که برای مدت
معین منعقد می گردد ، هیچیک از طرفین نمی تواند به تنهایی قبل از پایان مدت
، درخواست تغییر آنرا بنماید ، مگر آنکه شرایط استثنائی به تشخیص وزارت
کار و امور اجتماعی این تغییر را ایجاب کند.
ماده145- فوت کارفرما و یا
تغییر مالکیت از وی ، در اجرای پیمان دسته جمعی کار موثر نمی باشد و چنانچه
کار استمرار داشته باشد، کارفرمای جدید قائم مقام کارفرمای قدیم محسوب
خواهد شد.
ماده146- در کلیه قراردادهای انفرادی کار، که کارفرما قبل از
انعقاد پیمان دسته جمعی کار منعقد ساخته و یا پس از آن منعقد می نماید،
مقررات پیمان دسته جمعی لازم الاتباع است ، مگر در مواردی که قراردادهای
انفرادی از لحاظ مزد دارای مزایای بیشتر از پیمان دسته جمعی باشند.