دکتر علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مراسم تکریم از کتابدارن و ترویج فرهنگ کتابخوانی که در تالار وحدت برگزار شد در تشریح نظام و سیاست ملی کتاب گفت : در فرآیند تولید و توزیع و مصرف کتاب عناصر متعددی از دولت و نظام آموزشی گذرفته تا مولف و مترجم و انتشارات و مردمی که مصرف کننده هستند کنار هم قرار دارند.
وی تصریح کرد: سیاست ملی کتاب ، باید ناظر بر مشخص کردن ظرفیت ها ، اهداف ، رویه ها ، و شیوه هماهنگ شدن این عناصر در کنار یکدیگر باشد.
دکتر ربیعی افزود : غصه امروز من این است که چرا وضع کتاب چنین است و چرا کسی از راه نوشتن نمی‌تواند ارتزاق کند؟ ما در فرایند تولید، توزیع و مصرف کتاب ذینفعان بسیاری داریم از مولف گرفته تا مترجم، ناشر، مردم و افرادی که در کتابخانه‌ها مشغول به کارند. ما اگر می‌خواهیم به سوی اهداف بلند در حوزه کتاب پیش برویم باید یک سند ملی کتاب تدوین کنیم.
وی افزود: همچنین سیاستگذاران ما در بخش فرهنگ و هنر باید نظامی را طراحی کنند که مواجهه ناشران و پدیدآورندگان با ممیزی‌ها رابطه‌ای شناخته‌شده باشد. ما باید به سمتی پیش رویم که نیازی به ممیزی قبل از نشر نداشته باشیم. اگر چارچوب‌ها را درست ترسیم کنیم واقعا می‌توانیم به چنین چیزی دست یابیم.
وزیر کار با اشاره به سند ملی کتاب گفت: در این سند پخش و توزیع و عدالت در دسترسی به کتاب باید مورد توجه قرار گیرد. من خود بهترین شکل‌گیری شخصیتم را در کانون پرورش فکری کودک و نوجوان می‌دانم. بنابراین دسترسی به کتاب در شکل‌گیری شخصیت‌ها بسیار مهم است. دسترسی به کتاب را باید در روستاها نیز اجرا کنیم. ما در نظام توزیع کتاب اگرچه سنتی عمل می‌کنیم اما به تعبیر من عدالت فرهنگی در دسترسی به کتاب را باید در نظام توزیع لحاظ کنیم.
دکتر ربیعی گفت : یکی از مهم‌ترین مباحث در سیاست ملی کتاب، سؤال از چگونگی علاقمند کردن مردم به کتاب خواندن است. در این خصوص چند نکته اساسی وجود دارد: نهادهایی نظیر آموزش و پرورش، که تأثیر به‌سزایی در شکل‌گیری ذائقه فرهنگی افراد دارند، باید برنامه‌ها و رویه‌های خود را از منظر تأثیری که روی کتابخوان شدن افراد می‌گذارند ارزیابی کنند.
وی افزود : ورود ابزارهای جدید آموزشی که کودکان را به ابزارهای دیجیتال متصل می‌کند، مزید بر علت شده و وضعیت میل به کتابخوانی را کمتر کرده است.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود : توجه داشته باشیم که نگاه کردن به تلویزیون، هم‌زمان نه فعالیتی خلاق از نظر ذهنی، و نه فعالیتی مفید از نظر جسمی است. اما به همان اندازه که متوجه تلویزیون هستیم متوجه کتاب نیستیم. سیاست ملی کتاب باید این توجه را ایجاد کند.
دکتر ربیعی خاطر نشان کرد: تحقیقات نشان می‌دهد عادت‌های خواندن در مدرسه و خانواده شکل می‌گیرد. رفتارهای فرهنگی دیگری هم که در مدارس وجود دارد بر خواندن تأثیر دارند. به عبارتی، نظام آموزش و پرورش ما باید قادر به ایجاد ذائقه فرهنگی معطوف به خواندن کتاب باشد و عادات خواندن را در دانش‌آموزان نهادینه کند.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت : فضای مجازی و رسانه‌های دیجیتال که در دنیای کتاب نقش مهمی یافته‌اند، باید در سیاست‌گذاری‌ها جایگاهی بیابند. امروز نسخه الکترونیک کتاب‌ها (ebook) به سرعت در حال گسترش هستند، تجهیزات سخت‌افزاری خواندن فایل‌های کتاب‌های الکترونیک تولید و اشاعه می‌یابند، و این امر به سرعت انتقال اطلاعات، صرفه‌جویی در هزینه‌های انتشار و خیلی موارد دیگر کمک کرده است.
وی تصریح کرد: اما باید به این نکته توجه کنیم که توسعه کتاب‌های الکترونیک در شرایط فقدان قانون کپی‌رایت و شرایط حمایت از حقوق مادی و معنوی، بسیار دشوار است.
دکتر ربیعی افزود: پرسش دیگر این است که چگونه باید مردم را علاقه‌مند به کتابخوانی کرد. در پاسخ باید گفت، نظام آموزشی ما باید مشوق کتابخوانی شود. ابزارهای جدید آموزش، دیجیتال شده و البته این مزید بر علت شده است. روزگاری پدر بی‌سواد من برای خواندن کتاب به من پول می‌داد تا شعرهایی را برایش بخوانم. روزگاری ما دور هم می‌نشستیم و کسی نقل کتاب می‌کرد اما بعد به شکل U مقابل تلویزیون نشستیم و اکنون هر کدام در گوشه‌ای از خانه در فضای مجازی به سر می‌بریم.
وی ادامه داد: کتابخوانی همچنین برای رشد و سلامت اجتماعی جامعه، ارزش‌های بین نسلی موثر است، ارزش‌های بین‌نسلی ما کم‌کم در حال فراموشی است. امروز من متاسفم که سطح آگاهی‌های ما پایین آمده است. چندی پیش جناب صالحی امیری کتب مرحوم صدیق سروستانی را برای مدتی در اختیار من گذاشت من کتابی از کتابخانه ایشان را برداشتم، با مداد در اطراف کتاب یادداشت‌هایی نوشته بود که من آن را با کپی پیست کردن‌های دانشجویان امروزی مقایسه کردم و متوجه شدم که این کپی پیست کردن‌ها نمی‌تواند جامعه ما را متحول کند.
دکتر ربیعی به اقدام ارزشمند دانشجویان دانشگاهها در نذر کتاب در ایام ماه محرم و نیز اربعین حسینی اشاره کرد و گفت : در گذشته موضوع وقف رایج بود اما امروز شاهدیم که نذر می کنند و اقدام دانشجویان دانشگاهها در نذر کتاب یکی از برنامه های ارزشمند و از اقدامات بسیار خوب فرهنگی است .
ربیعی در پایان گفت: جامعه ما با نوشتن و خواندن مسیر سعادت را پیدا خواهد کرد. جامعه و گروه‌های اجتماعی و دولت باید دست در دست هم دهند و جنبش عظیم کتابخوانی را در کشور ایجاد کنند.
مراسم تکریم مقام کتابداران و ترویج فرهنگ کتابخوانی ۲۴ آبان ماه به همت نهاد کتابخانه های عمومی و با حضور محمد باقر نوبخت معاون رییس جمهور و رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی، علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، علی ربیعی وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی، سید رضا صالحی امیری رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور و همچنین جمعی از مدیران حوزه کتاب و کتابخوانی در تالار وحدت برگزار شد.